وسواس مطالعاتی چیست؟ و چگونه درمان می شود؟

وسواس مطالعاتی چیست؟ آیا شما هم سخت می توانید تمرکز کنید و دائماً حین مطالعه دروس کنکور دچار اضطراب می شوید.

برای شما نیز ممکن است پیش آمده باشد که در حین مطالعه یک پاراگراف، توقف کنید و احساس کنید که نکته‌ای را از قلم انداخته‌اید و باید دوباره از ابتدا به مطالعه بپردازید؟ یا از آن دسته از دانش آموزان کندخوانی هستید که سه چهارم صفحه را هایلات می کنند؟

آیا حین خواندن، دائم از این کتاب به کتاب دیگه می پرید و یادداشت های خود را چندباره از اول می نویسید؟ آیا هنگام مطالعه همواره این احساس را دارید که زمان شما در حال اتمام است و باید سریع‌تر اقدام کنید؟ اگر پاسخ شما به این پرسش مثبت است، ممکن است با مسئله‌ای به نام وسواس مطالعاتی مواجه باشید.

تعریف وسواس

وسواس، یک اختلال شخصیتی است که انواع مختلفی دارد. وسواس فکری – عملی یا OCD (Obsessive Compulsive Disorder)   نوعی از وسواس است که فرد هم افکار مزاحمی در ذهن دارد و هم باید برای رسیدن به آرامش، یک سری رفتارهای تکراری را انجام دهد. اینگونه رفتارهای وسواسی زندگی فرد را به شدت مختل می کنند. چرا که بسیار وقت گیر و غیرمنطقی هستند و فرد وسواسی را در چرخه فکر و رفتارهای ناراحت کننده گرفتار می کنند.

برای نمونه، دانش‌آموزی که ساعت‌ها وقت خود را به خواندن مکرر یک پاراگراف اختصاص می‌دهد (وسواس مطالعاتی)، یا فردی که همواره نگران ورود میکروب به بدنش است و به طور مداوم دست‌ها و وسایل شخصی‌اش را می‌شوید، و همچنین کسی که همیشه نگران است که درِ خانه را باز گذاشته و ممکن است دزد به خانه‌اش بیافتد. به‌طور کلی، تمام افرادی که نگرانی‌ها و تردیدهای زیادی دارند، جزو افراد وسواسی محسوب می‌شوند. این رفتارهای وسواسی باید درمان شوند؛ در غیر این صورت، زندگی فرد را مختل می‌کنند.

وسواس در مطالعه

وسواس مطالعاتی، نوعی از وسواس که در بین دانش آموزان شایع تر است در این مقاله راه های کاهش و درمان این رفتارهای وسواسی را بررسی می کنیم. در تقسیم بندی اختلالات، وسواس در نوجوانی، وسواس تکرار یا وسواس نظم و ترتیب برای دانش آموزان وجود دارد. فردی که وسواس تکرار دارد برای مطالعه حساسیت زیادی به خرج می دهد و هر مطلب را باید چندین بار مطالعه کند.

این رفتار بسیار وقت‌گیر و آزاردهنده است و به همین دلیل، وسواس فکری در مطالعه می‌تواند مانع بزرگی در پیشرفت تحصیلی فرد باشد.

رفتار های وسواسی هنگام مطالعه

وسواس نظم

دانش آموزانی که وسواس در مطالعه دارند نشانه های خاصی دارند. مثلا برای شروع مطالعه حتما باید وسایل خاصی همراه داشته باشند. مثل انواع مداد، خودکار، سررسید و انواع کتاب و جزوه و… و همه آن ها را باید مرتب کنار هم بچینند.

افراد مبتلا به وسواس مطالعاتی گاهی باید حتما در جای خاصی بشینند و یا به حالت خاصی بشینند و مطالعه کنند. هر کدام از این موارد مشکلات خاص خودش را دارد و فرد در نبود هر کدوم از این موارد نمی تواند مطالعه کند. این موضوعات برای دانش آموزان خیلی وقت گیر است. زیرا باید زمان زیادی را صرف مرتب کردن وسایل صرف کنند.

وسواس منابع مختلف

همچنین دانش آموزان مبتلا به وسواس در مطالعه، معمولا نمی توانند برای مطالعه تنها به یک منبع اکتفا کنند. زیرا مدام فکر می کنند شاید این مطالب در کتاب یا جزوه دیگه ای هم باشد و باید آن منابع را هم بخوانند. اما همین موضوع باعث سردرگمی این دسته از دانش آموزان می شود و آن ها بیش از پیش گرفتار در این وسواس مطالعاتی می مانند.

وسواس مرور مطالب

دانش‌آموزان هنگامی که به مطالعه می‌پردازند، پس از گذشت چند دقیقه ممکن است احساس کنند که مطالب را به‌درستی یاد نگرفته‌اند و نیاز است تا آن‌ها را دوباره مرور کنند. این موضوع باعث می‌شود وقتشان تلف شود و زمان کافی برای مطالعه تمامی دروس نداشته باشند.

جالب است بدانید که تکرار مداوم مطالب درسی اگه به روش صحیح انجام نشود، باعث فراموشی کل مطالب و آشفتگی ذهنی می شود. این موضوع، به خصوص برای دانش آموز کنکوری می تواند به شدت به شما آسیب بزند و بنابراین پیشنهاد می کنیم چنانچه احساس می کنید در مورد شما صدق می کند به حل آن بپرازید.

وسواس کندخوانی

دانش‌آموزانی که مبتلا به وسواس مطالعاتی و کندخوانی هستند، نمی‌توانند در حین مطالعه ذهن خود را بر روی دروس متمرکز کنند و دائماً به چیزهای دیگری فکر می‌کنند. این افکار مزاحم، اجازه نمی‌دهند که ذهن این دانش‌آموزان آرام باشد. این افکار می‌تواند شامل نگرانی‌هایی نظیر توانایی یادگیری تمامی مطالب، یادآوری این مطالب در جلسه آزمون، و تعداد دفعات لازم برای مطالعه یک درس به‌منظور تسلط کامل بر آن باشد.

مقاله ی افزایش تمرکز هنگام درس خوندن را مطالعه کنید تا تکنیک های تمرکز را یاد بگیرید و بهتر بتونید درس بخونید.

وسواس فکری و حواس‌پرتی ذهنی

افکاری که به اتفاقات گذشته یا روزمره مرتبط هستند، می‌توانند مانع تمرکز دانش‌آموز بر مطالعه شوند. این افکار ممکن است شامل برنامه‌های تفریحی پس از مطالعه، درگیری‌های ذهنی مانند مشکلات مدرسه، یا هر فکر دیگری باشند که تمرکز دانش‌آموز را مختل می‌کند. این افکار تکراری و وسواس‌گونه، با ادامه در ذهن، مانع از پیشرفت در مطالعه می‌شوند.

راهکارهای درمان وسواس مطالعاتی

با ایده کلی، وسواس مطالعاتی و نمونه ها و رفتارهای مختلف دانش آموزان مبتلا به این وسواس آشنا شدیم، حال می توانیم به درمان وسواس مطالعاتی بپردازیم. برای درمان وسواس مطالعاتی شما باید چند گام رو طی کنید:

گام اول:

همیشه سعی کنید قبل از مطالعه ذهنتان را از افکار مزاحم خالی کنید. کارهایی که باید انجام بدهید را به دو دسته تقسیم کنید. اگر این کارها خیلی از شما زمان نمی گیرد، به سرعت انجام دهید.

کارهایی که زمان زیادی از شما می گیرد را روی یک برگه بنویسید و به زمان دیگری موکول کنید. قبل از شروع مطالعه و یا در حین مطالعه فکرهایی به ذهن شما می آید که تمرکز شما را کم می کند و باعث می شود مطالبی را که می خوانید، یاد نگیرید.

یک تکه کاغذ کوچک کنارتان بگذارید و هر زمان که این افکار به ذهن تان آمد، آن ها را روی برگه بنویسید و به خودتان بگویید بعد از تمام شدن مطالعه به این موضوعات فکر خواهم کرد. توجه داشته باشید که این زمان را فقط باید به مطالعه اختصاص بدهید و اجازه ندارید در این زمان کار دیگری انجام بدهید یا به موضوع دیگری فکر کنید.

گام دوم:

شما دانش آموزان باید فضای مناسبی برای مطالعه آماده کنید و سعی کنید از روش‌های تدریجی برای کاهش وسواس مطالعاتی خود استفاده نمایید. به عنوان مثال، اگر عادت دارید از چهار منبع استفاده کنید، ابتدا تعداد آن‌ها را به سه منبع کاهش دهید. سپس، در روزهای بعد، تعداد منابع مطالعاتی خود را بیشتر کاهش دهید تا عادت کنید فقط به منابع مهم بپردازید.

با این راهکار می توانید منابع خوب و کامل را برای درس خوندن انتخاب کنید و زمان بیشتری را در روز ذخیره می کنید که می توانید از آن برای مطالعه سایر دروس، تست زدن یا انجام کارهای شخصی استفاده کنید .

گام سوم:

برای بهبود نتیجه‌گیری در مطالعه، برنامه‌ریزی منظم و مؤثری داشته باشید. برای مطالعه هر درس زمان مشخصی تعیین کنید. این کار باعث می شود تا وقتتان را به خاطر وسواس مطالعاتی هدر ندهید و مطالبی که یک بار خواندید را چند بار نخوانید و در نتیجه وقت کافی برای مطالعه همه دروس را داشته باشید. به خودتان اعتماد داشته باشید. بدانید اگر درست مطالعه کنید، مطالب را یاد می گیرید و آن ها را فراموش نخواهید کرد.

ترس و نگرانی را کنار بگذارید. حتما از روش مطالعه صحیح، مثل روش های تندخوانی، تکنیک های تست زنی، خلاصه نویسی، کدگذاری، تصویر سازی و… استفاده کنید. برای اطمینان از یادگیری مطالبی که خوانده‌اید، می‌توانید بعد از مطالعه هر پاراگراف، کتاب را ببندید و مطالب درسی را برای خود توضیح دهید.

همین حالا با آفاق

فراهم کردن بهترین آموزش در یك محیط دلسوز، شاد و امن

فراهم کردن بهترین آموزش در یك محیط دلسوز، شاد و امن. موسسه ی آموزشی آفاق، از برترین آموزشگاه های استان تهران است که دارای چهار شعبه در گلستان، نسیم شهر، رباط کریم و پرند می باشد.ما در آفاق، محیطی مناسب برای دانش آموزان فراهم کردیم تا با آرامش و با تدریس حرفه ای با حضور اساتید بهترین عملکرد را داشته باشند. برای ثبت نام در کلاس های آفاق همین امروز اقدام کنید.

مقاله نوشته شده توسط:  مجموعه آفاق