سلام دوستان! تا حالا شده کلی درس بخونید ولی هیچی یادتون نمونه؟ به خاطر مطالعه ی اشتباهه که همین عادت غلط مطالعه، می‌تونه به طور قابل توجهی عملکرد تحصیلی و یادگیری شما را مختل کنه. این عادات شامل رفتارها و رویکردهایی هستند که باعث کاهش تمرکز، افت کیفیت مطالعه، و نهایتاً کاهش بازدهی یادگیری می‌شوند. حالا بیایید با هم بررسی کنیم چرا درس‌ها توی ذهنمون نمی‌مونه و چه کارهایی می‌تونیم بکنیم تا یادگیری‌مون بهتر بشه.
عادت های غلط مطالعه که یادگیری را مختل می‌کنند
1. مطالعه‌ی بدون درک عمیق
ببینید، اگه فقط درس‌ها رو حفظ کنیم و عمیقاً درکشون نکنیم، مثل این می‌مونه که یه سری کلمات رو بدون اینکه بفهمیم معنیشون چیه، تکرار کنیم. اینجوری خیلی زود از ذهنمون می‌پره. برای اینکه این عادت اشتباه رو حل کنیم، باید سعی کنیم درک عمیقی از مطالب داشته باشیم و اون ها رو تحلیل کنیم. مثلاً وقتی یه درس رو می‌خونیم، از خودمون سوال بپرسیم و دنبال جواب بگردیم. یا اینکه بخوایم اون مطلب رو به زبون ساده برای یکی توضیح بدیم. اینجوری مفاهیم بهتر توی ذهنمون می‌مونه و کمتر فراموششون می‌کنیم.
2. عدم مرور و تکرار
وقتی درسی رو فقط یه بار بخونیم و مرور نکنیم، مثل اینه که یه فیلم خوب رو فقط یه بار ببینیم و انتظار داشته باشیم همه جزئیاتش یادمون بمونه. برای اینکه مطالب بهتر توی ذهنمون بمونه، باید اون‌ها رو مرور کنیم. مثلاً می‌تونیم یه برنامه‌ریزی برای مرور درس‌ها داشته باشیم و هر چند روز یه بار برگردیم و مطالب قبلی رو دوباره بخونیم. یه راه خوب دیگه هم اینه که بعد از هر مطالعه، یه خلاصه از مطالب بنویسیم و هر چند وقت یه بار اونا رو مرور کنیم. اینجوری مطالب بهتر توی ذهنمون تثبیت میشه.
3. عدم ارتباط با مطالب
اگه نتونیم بین درس‌های جدید و مطالبی که قبلاً یاد گرفتیم ارتباط برقرار کنیم، احتمالاً اونا رو زود فراموش می‌کنیم. مثلاً فرض کن دارید یه مبحث جدید از فیزیک رو می‌خونید، اگه بتونید اون رو به چیزی که قبلاً از ریاضی یاد گرفتید ربط بدید، بهتر توی ذهنتون می‌مونه. برای رفع این مشکل، سعی کنید همیشه دنبال این باشید که بین مطالب جدید و چیزهایی که قبلاً یاد گرفتید، ارتباط پیدا کنید. یه راه ساده اینه که از خودتون بپرسید این مطلب جدید چطور به چیزایی که قبلاً خوندم مرتبطه؟ یا چه جوری می‌تونم این رو با دانش قبلی‌م ترکیب کنم؟ اینجوری مغزتون راحت‌تر اطلاعات رو ذخیره می‌کنه و بهتر یاد می‌گیرید.
4. استرس و اضطراب
استرس و اضطراب می‌تونن خیلی بد باشن و باعث بشن که نتونیم درس‌ها رو خوب یاد بگیریم. مثلاً وقتی نگران امتحانیم، مغزمون پر از فکرای منفی میشه و نمی‌تونیم تمرکز کنیم. برای اینکه از شر استرس و اضطراب خلاص بشیم، باید راه‌های آرامش‌بخش رو امتحان کنیم. مثلاً قبل از مطالعه چند دقیقه نفس عمیق بکشیم یا مدیتیشن کنیم تا آروم بشیم. ورزش کردن هم خیلی کمک می‌کنه چون استرس رو کاهش می‌ده و حال روحی‌مون رو بهتر می‌کنه. همچنین، می‌تونیم با برنامه‌ریزی بهتر و تقسیم کارها به قسمت‌های کوچکتر، فشار رو کمتر کنیم و با آرامش بیشتری درس بخونیم.
5. عدم استفاده از تکنیک‌های مطالعه
یکی دیگه از عادت غلط مطالعه ای اینه که از تکنیک‌های درست مطالعه استفاده نمی کنیم، حتی ممکنه کلی درس بخونیم ولی چیزی یادمون نمونه. مثلاً اگه فقط یه درس رو بخونیم و هیچ یادداشتی ننویسیم، ممکنه زود فراموش کنیم. برای رفع این مشکل، باید از تکنیک‌های مؤثر مطالعه استفاده کنیم. مثلاً می‌تونیم خلاصه‌نویسی کنیم، نقشه ذهنی بکشیم یا از فلش‌کارت‌ها استفاده کنیم. اینجوری مطالب رو بهتر می‌فهمیم و راحت‌تر به خاطر می‌سپاریم. همچنین می‌تونیم با همکلاسی‌هامون درس رو مرور کنیم و از همدیگه سوال بپرسیم. این تکنیک‌ها کمک می‌کنن که درس‌ها رو بهتر یاد بگیریم و توی ذهنمون تثبیت بشن.
6. تکیه بر یک روش یادگیری
اگه همیشه از یه روش برای درس خوندن استفاده کنیم، شاید بعد از یه مدت خسته بشیم و مطالب رو خوب یاد نگیریم. مثل اینه که همیشه یه غذا رو بخوریم و دیگه مزه‌ش برامون عادی بشه. برای رفع این مشکل، باید تنوع تو روش‌های یادگیری‌مون داشته باشیم. مثلاً یه روز درس رو بخونیم، یه روز دیگه خلاصه‌نویسی کنیم، یه بار دیگه از فلش‌کارت‌ها استفاده کنیم یا با دوستامون درباره‌ی درس حرف بزنیم. حتی می‌تونیم ویدیوهای آموزشی ببینیم یا پادکست گوش کنیم. این تنوع باعث میشه که درس خوندن برامون جذاب‌تر بشه و مطالب رو بهتر به خاطر بسپاریم.
7. خستگی و کمبود خواب
کمبود خواب و خستگی روی حافظه و یادگیری تاثیر منفی دارن. خواب کافی برای تثبیت اطلاعات در مغزمون ضروریه. اگه همیشه خسته باشیم و خواب کافی نداشته باشیم نمی‌تونیم درس‌ها رو خوب یاد بگیریم. مثل این می‌مونه که بخوایم با یه باتری خالی، گوشی‌مون رو روشن نگه داریم. پس بهتره این عادت غلط که روی مطالعه تاثیر میذاره رو اصلاح کنیم و برای رفع این مشکل، باید به خوابمون اهمیت بدیم و مطمئن بشیم که هر شب به اندازه کافی می‌خوابیم. مثلاً سعی کنیم شب‌ها زودتر بخوابیم و صبح‌ها سرحال بیدار بشیم. همچنین، می‌تونیم وسط روز یه چرت کوتاه بزنیم تا انرژی‌مون برگرده. اگه خواب و استراحت کافی داشته باشیم، مغزمون هم بهتر کار می‌کنه و درس‌ها رو راحت‌تر یاد می‌گیریم.
شما می تونید مقاله ی تکنیک های رفع خواب آلودگی هنگام مطالعه رو بخونید تا خوابتون رو تنظیم کنید تا بهتر درس بخونید.
8. نداشتن انگیزه و علاقه
اگه انگیزه و علاقه‌ای به درس خوندن نداشته باشیم، خیلی سخت می‌تونیم تمرکز کنیم و مطالب رو یاد بگیریم. مثل این می‌مونه که بخوایم کاری رو که دوست نداریم، انجام بدیم. برای رفع این مشکل، باید دلایل شخصی و انگیزه‌های خودمون رو پیدا کنیم. مثلاً ببینیم چرا این درس برامون مهمه و چه کمکی به آینده‌مون می‌کنه. می‌تونیم اهداف کوچیک و قابل دسترس تعیین کنیم و بعد از رسیدن به هر هدف، به خودمون پاداش بدیم. همچنین، پیدا کردن جنبه‌های جالب و کاربردی هر درس می‌تونه کمک کنه که بیشتر علاقه‌مند بشیم و با انگیزه بیشتری درس بخونیم.
9. مطالعه در محیط نامناسب
زمانی که در محیطی نامناسب مطالعه کنیم، مثل جایی که صدا و هیاهو زیاده یا نور مناسب نداره، می‌تونه تمرکزمون رو پراکنده کنه و از یادگیری خوب ما باز بذاره. برای رفع این مشکل، باید به دنبال محیط‌های آرام و مناسب برای مطالعه باشیم. می‌تونیم یه جایی انتخاب کنیم که کمتر صدا و حرکت داشته باشه، مثلاً اتاق مطالعه، کتابخونه یا یه کافه ی آروم. همچنین، مهمه که نور مناسبی هم داشته باشیم که چشم‌هامون رو خسته نکنه. اگه ممکنه از هدفون یا گوشی‌های حذف نویز استفاده کنیم تا محیط رو آرام‌تر کنیم. اینجوری مطمئن‌تر می‌شیم که تمرکزمون بر روی مطالعه هست و بهتر واکنش می‌گیریم.
در پایان
در نهایت، اهمیت شناخت و رفع عادت های غلط مطالعه برای بهبود یادگیری بسیار مهمه. با انتخاب محیط مناسب و استفاده از تکنیک‌هایی مانند خلاصه‌نویسی، مرور منظم مطالب، ایجاد انگیزه داخلی، بهبود خواب و کاهش استرس، می تونیم بهترین نتایج رو از زمانی که برای مطالعه صرف می‌کنیم، بدست بیاریم. این رویکردها کمک می‌کنند تا مطالب بهتر یاد بگیریم و از افت تحصیلی جلوگیری کنیم، به طور کلی عملکردمون رو در مسیر یادگیری و پیشرفت بهتر کنیم.