چرا باید آزمون بدهیم؟
قبل از بررسی چگونگی تحلیل آزمون، ابتدا فلسفه شرکت در آزمون‌های آزمایشی را بررسی کنیم! چرا باید آزمون بدهیم؟ اصلا ضرورت شرکت در آزمون آزمایشی چیست؟ همه ما برای موفقیت در کنکور، باید تعدادی از دروس خاص را مطالعه کنیم؛
پس از مطالعه دروس مختلف، نیاز به ارزیابی داریم تا مشخص شود که آیا مطالب آموخته‌شده به‌خوبی جذب شده‌اند یا خیر. برای این منظور، باید آزمونی برگزار کنیم تا میزان یادگیری خود را بسنجیم و نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنیم
تحلیل آزمون
آزمون یک بخش جدایی ناپذیر از آموزش است؛ اما نکته جالب این است که عده کمی در آزمون‌ها می‌توانند نتیجه خوبی بگیرند. بسیاری از دانش‌آموزان با تراز پایین مواجه هستند، که این موضوع به طور قابل توجهی باعث نگرانی و استرس داوطلبان و والدین آنها می‌شود.
ممکن است پذیرش این واقعیت دشوار باشد، اما با به‌کارگیری چند تکنیک ساده می‌توانید به‌راحتی نتایج ایده‌آلی در آزمون‌های آزمایشی کسب کنید. یکی از این تکنیک‌ها آشنایی با روش‌های تحلیل آزمون‌های آزمایشی است.
اهمیت تحلیل آزمون
شاید بارها با این جمله مواجه شده‌اید که «تحلیل آزمون از خود آزمون مهم‌تر است!» اما ممکن است هنوز به اهمیت واقعی آن پی نبرده باشید.
در این مقاله قصد داریم به همین موضوع بپردازیم و شما را از اهمیت این قضیه آگاه کنیم. تحلیل آزمون باعث می‌شود بدانید که علت غلط یا نزدن تست‌ها، عدم تسلط است یا کمبود زمان یا بی‌دقتی های محاسباتی و… پس تحلیل آزمون را جدی بگیرید تا بتوانید ریشه‌ی این مشکلات را پیدا کرده و به رفع آنها بپردازید.
مزایای تحلیل آزمون
- افزایش تسلط در آزمون های بعدی
- اطلاع از نواقص مراحل یادگیری
- آگاهی از نقاط ضعف وقوت
- یادگیری تمام نکات و فنون آزمون دادن
نحوه تحلیل آزمون های آزمایشی
هدف اصلی از تحلیل آزمون، عیب‌یابی و برطرف کردن نقطه ضعف است؛ یعنی سوالاتی که در آزمون نتوانسته بودید پاسخ دهید یا اشتباه پاسخ دادید، باید تحلیل شوند و اگر با این نوع سوالات در یک زمان دیگر یا در جلسه کنکور مواجه شدید به راحتی بتوانید آنها را حل کنید. پس اهمیت این بحث را به شدت جدی بگیرید. قدم به قدم بهترین روش تحلیل آزمون آزمایشی را بررسی کنیم:
قدم اول: زمان تحلیل آزمون
با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین اهداف برگزاری آزمون های آزمایشی، شبیه‌سازی جلسه کنکور است، به همین خاطر آزمون‌های آزمایشی را عمدتا صبح برگزار می‌کنند تا دانش‌آموزان بتوانند از نظر ذهنی و روانی، توانایی های لازم برای حضور در جلسه کنکور را به‌دست آورند. لذا پس از یک استراحت کوتاه و احیای انرژی، بعد‌از‌ظهر روز آزمون بهترین زمان برای تحلیل آزمون است. چرا که دانش‌آموز دقیقا می‌داند که با چه استدلالی، گزینه‌ی موردنظر را در سوال انتخاب کرده است.
قدم دوم: دفتر تحلیل آزمون داشته باشید
دفترچه‌ای تهیه کنید و نکات کلیدی استخراج‌شده از آزمون‌های آزمایشی یا کنکور سراسری سال‌های گذشته را در آن ثبت کنید.
همچنین، اگر در جلسه آزمون از راه‌حل‌های مختصر و مؤثری استفاده کرده‌اید، در هنگام تحلیل آزمون، این راه‌حل‌ها را در چند تست دیگر نیز آزمایش کنید تا مطمئن شوید که این روش‌ها همچنان نتیجه‌‍بخش هستند و فقط در آن سوال خاص به نتیجه درست نرسیده‌اید.
حالا بعد از اینکه به بررسی این موارد پرداختید، درصورت جامع بودن راه‌حل، آن را در دفترچه خود یادداشت کنید و در حل تست‌هایتان به‌کار بگیرید. یکی از مهم‌ترین مواردی که در تحلیل آزمون باید رعایت شود، شناسنامه دار کردن تست‌ها است. در دفترچه‌ای که برای یادداشت نکات تحلیل آزمون تهیه کرده‌اید، بهتر است تست‌ها را شناسنامه‌دار کنید.
قدم سوم: شناسنامه‌دار کردن تست ها
1. نام هر درس: ابتدا نام هر درس را مشخص کنید، مانند: ریاضی ، شیمی و…
2. وضعیت پاسخگویی: پاسخ خود را چک کنید و وضعیت پاسخگویی‌تان را با صحیح، غلط و نزده مشخص کنید تا در زمان مرور بعدی، یک دید کلی از آن داشته باشید. پیشنهاد می‌شود جهت افزایش سرعت در انجام تحلیل آزمون، از سه هایلایت رنگی (سبز فسفری برای پاسخهای درست، قرمز برای پاسخهای غلط و آبی برای سوالاتی که به آنها پاسخ نداده‌اید) استفاده کنید.
3. مبحث یا موضوع سوال: مبحث هر سوال را یادداشت کنید تا در هنگام مرور هر فصل، از آن بخش تست حل کنید و ضعفتان را در آن مبحث جبران کنید.
علت نزده یا غلط بودن پاسخ خود را مشخص کنید
علت پاسخ ندادن به یک تست، از 2 موضوع ناشی می‌شود:
1. بلد نبودن و عدم تسلط: پس از شناسنامه‌دار کردن یک تست، در صورتی که آن مبحث را قبلا خوانده‌اید ولی تسلط کامل ندارید، مجددا به درسنامه‌ی آن مبحث در کتاب درسی و جزوه‌ی معلم خود رجوع کرده و با مرور و سپس حل تستهای آموزشی و تألیفی از آن مبحث، تسلط خود را بیشتر کنید و سپس تست مطرح شده در آزمون که نتوانستید در جلسه آزمون به آن پاسخ دهید، مجددا بررسی کرده و حل کنید. اگر مبحثی را هنوز نخوانده‌اید و نتوانسته‌اید خود را به بودجه‌بندی آزمون برسانید، یک چک‌لیست تهیه کنید. سپس به مطالعه و حل تستهای مربوط به این مباحث بپردازید تا در آزمون‌های بعدی بتوانید به سوالات این مباحث پاسخ دهید.
2. شک‌دار: شک داشتن به پاسخ یک تست، 2 حالت دارد؛ یا شک به‌صورت 50-50 است یا به این صورت است که شما به تمامی گزینه‌ها شک دارید! این شک کردن بین 4 گزینه، معمولا در دروس عمومی رخ می‌دهد؛ البته لازم به ذکر است که اگر شما احتمال درست بودن هر 4 گزینه را یکسان بدانید، اسمش را نمی‌توان شک گذاشت، بلکه به معنای عدم تسلط شما در آن مبحث است.
علت پاسخهای غلط نیز نشأت‌گرفته از 4 موضوع اساسی است:
1. عدم تسلط و ضعف علمی:
دانش‌آموز وقتی بر مبحثی تسلط نداشته باشد، دچار توهم یادگیری می‌شود. با راه‌حل اشتباه و ناقصی که در ذهن دارد، به حل تست می‌پردازد و توجه نمی‌کند که طراح سوال با ذکاوت، پاسخهای اشتباه و متداول را در گزینه‌ها قرار داده است.. بنابراین باید به این تست‌ها، توجه بیشتری داشت و نسبت به تکمیل فرایند یادگیری در آن مبحث اقدام کرد.
2. عدم مطالعه:
اساسی‌ترین پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که دانش‌آموز علی‌رغم اینکه یک مبحث را مطالعه نکرده، چرا به تست های آن مبحث پاسخ داده است؟
در جلسه کنکور، قرار نیست به تمامی سوالات پاسخ دهیم، بلکه باید به تعدادی سوال، پاسخ درست بدهیم. هر 3 پاسخ غلط، یک پاسخ درست را حذف می‌کند. یعنی شما برای حل 3 سوال، وقت و انرژی صرف می‌کنید، اما نه تنها درصد شما افزایش نمی‌یابد، بلکه پاسخهای درستتان نیز حذف می‌شود.
3. بی‌دقتی:
باید لیستی از بی‌دقتی های که در جلسهی آزمون و در حل سوالات دچارش می‌شویم تهیه کنیم و این لیست را قبل از هر آزمون بررسی کنیم تا هرجا با موارد مشابه آنها در جلسهی آزمون مواجه شدیم به اصطلاح «شاخکامون تیز بشن» و دچار این بی‌دقتی‌ها نشویم، همچنین بهتر است این لیست را بصورت یکپارچه داشته باشیم و بعد از هر تحلیل آزمون، این لیست را آپدیت کنیم تا در نهایت یک لیست جامع از بی‌دقتی‌هایمان داشته باشیم تا روز قبل از کنکور با مرور آنها، بتوانیم تعداد پاسخهای اشتباه به‌خاطر بی‌دقتی را به حداقل برسانیم.
برای مثال به وفور دیده می‌شود که دانش‌آموز بجای اینکه عددی را به توان برساند، از ضرب کردن استفاده می‌کند که با توجه به فضای روانی آزمون و استرس دانش‌آموز و همچنین اهمیت حل سریع و رسیدن به پاسخ درست در کمترین زمان ممکن، احتمال ارتکاب به این نوع اشتباهات افزایش پیدا می‌کند. بنابراین دانش‌آموز باید علاوه بر اینکه اهتمام بیشتری بر حل سوالات زمان‌دار در منزل بورزد، نیاز است که روی مهارت های کنترل و مدیریت استرس نیز کار کند و این مهارت‌ها را در خود تقویت کند.
ضعف محاسباتی:
این موضوع اکثرا در دروس اختصاصی پیش می‌آید که دانش‌آموز وابستگی به حل سوالات محاسباتی با ماشین‌حساب دارد. در طول دوران تحصیل هم مانعی برای استفاده از ماشین‌حساب برای او وجود ندارد، اما این دانش‌آموز در جلسه کنکور می‌بایست تمامی محاسبات را به‌صورت دستی انجام دهد و حق استفاده از ماشین‌حساب را ندارد و اگر از قبل، خود را برای چنین قضیه ای آماده نکرده باشد، باعث می‌شود اضطرابش در جلسه آزمون تشدید شود.
از تحلیل تستهای درست غافل نشوید!
گاهی اوقات با این قضیه روبرو می‌شویم که یک سوال را حل کرده‌ایم و پاسخ مان نیز درست از آب درآمده است، اما از روش درستی به پاسخ نرسیده‌ایم و یا ممکن است که از روش درستی به پاسخ رسیده باشیم، اما در پاسخنامه روش سهل‌الوصول‌تری نوشته شده باشد که به ما کمک کند تا بتوانیم در مدت زمان کوتاه‌تری به جواب درست برسیم. پس استفاده از این نکته می‌تواند به بهبود عملکردمان در آزمون‌های بعدی کمک شایانی کند.
قدم چهارم : حل مجدد سوالات مارک‌دار
آخرین مرحله در تحلیل آزمون که همان تیر خلاص هم است، مربوط به حل مجدد سوالات مارک‌دار است. در این مرحله که توصیه می‌شود یک هفته بعد از آزمون در روز جمعه انجام شود، حل تستهای مارک‌دار یا همان تست‌هایی است که در آزمون به هر دلیلی اشتباه پاسخ دادید یا پاسخ ندادید.
با این‌کار تحلیل آزمون شما کامل خواهد شد و خیالتان راحت خواهد شد که دیگر چیزی در آن آزمون باقی نگذاشته‌اید که باعث نگرانی شما باشد و همان سوالات اگر در کنکور تکرار شوند به سادگی حل خواهید کرد. این همان روش تحلیل آزمون رتبه‌های برتر است که همه به دنبالش هستند.
بعد از یافتن اشتباهات خود، برای رفع آنها برنامه ریزی کنید
مثلا برای افزایش مهارت در تستهای قرابت معنایی که یکی از پر سوال‌ترین مباحث در درس علوم و فنون است، هر شب حداقل 5 تست قرابت معنایی حل کنید. با تحلیل کامل این تست‌ها که هر کدام شامل 4 گزینه هستند، هر شب با 20 بیت جدید آشنا می‌شوید.
این ابیات را به دایره ادبیاتی ذهن خود اضافه کنید و با یک حساب سرانگشتی، اگر این روند را در طول یک ماه حفظ کنید، در پایان ماه با اندوخته ای از ابیات علوم و فنون که شامل 600 بیت می‌شود، مواجه خواهیم شد.
همین حالا با آفاق
همیشه جلو تریم!
ما در موسسه ی آموزشی آفاق با برگزاری آزمون های آزمایشی کنکور، به داوطلبان آینده ی آزمون سراسری کمک می کنیم تا با آمادگی کامل در کنکور حضور پیدا کنند. علاوه بر برگزاری این آزمون ها، جلسات مشاوره ی پس از آزمون برای ارزیابی نتایج، برای هر دانش آموز به صورت اختصاصی تشکیل می شود.
گردآوری شده توسط: سرکار خانم محمدپور